Getijdenduiker Waterdunen geopend!
Waterdunen is uniek: voor het eerst worden veiligheid, natuur, recreatie en zelfs teelt van zilte planten en dieren gecombineerd binnen één gebiedsontwikkelingsproject. Op 26 september 2019 openden bestuurders de getijdenduiker die zorgt dat Westerscheldewater het gebied Waterdunen in- en uitstroomt. Begin september is de testfase gestart.
Uit verschillende initiatieven voor kustversterking, nieuwe landschapsvriendelijke recreatie en de bescherming van trekvogels, rolde Waterdunen. Het gebied vlak naast Breskens ligt tussen land en zee en breidt de Westerscheldenatuur uit met 121 hectare. Dat is een aanzienlijk deel van de beoogde 600 hectare in het Natuurpakket Westerschelde. In het project Waterdunen werken Provincie Zeeland (projecttrekker), Gemeente Sluis, Waterschap Scheldestromen, recreatieonderneming Molecaten en stichting Het Zeeuwse Landschap samen. Naast de aanleg van het getijdensysteem en nieuwe recreatie, werd de kust bij Waterdunen de afgelopen jaren versterkt en voldoet nu voor zo’n 100 jaar aan de veiligheidsnormen.
Constructie: getijdenduiker voor estuariene natuur
In het gebied zorgt instromen van zilt water voor een gecontroleerd gedempt getij. Een uniek systeem met drie kokers van 105 meter lang met ieder twee sensor-gestuurde schuiven kan water in het gebied laten of het hermetisch afsluiten als dat nodig is. Een aparte, vierde koker zorgt voor de afvoer van polderwater. Door dit systeem kan er een gedempt getij ontstaan in een veilige en gecontroleerde situatie. Doordat het getij beweegt van doodtij naar springtij, zout water uit de Westerschelde in- en uitstroomt en de waterhoogte van de Westerschelde volgt, kunnen schorren en slikken ontstaan.
Leefgebied voor kust- en trekvogels
Als de schuiven uit de getijdenduiker opengaan, kan zilte natuur ontstaan met slikken, schorren, geulen en enkele grote eilanden waar kustvogels en trekvogels volop leven. In de Westerschelde komt het vaak voor dat slikken steeds dieper en smaller worden. Dat komt zowel door natuurlijke bewegingen als menselijke ingrepen. Het gevolg is dat veel bodemdieren, hét voedsel voor vogels, verdwijnen. In Waterdunen kunnen de vogels straks wél terecht voor voedsel en een fijne rust- en broedplaats. Veel vogelsoorten als sterns, steltlopers en lepelaars laten zich zelfs nu al zien.
Recreatie en natuurtoerisme
Wandelroutes, speelnatuur en vogelhutten in Waterdunen bieden volop kans om de vogels en natuur van dichtbij te beleven. Ook worden er nog een boulevard, minimaal 300 recreatiewoningen, een duincamping met circa 200 plaatsen en wellicht op termijn een hotel aangelegd. De woningen worden zoveel mogelijk ingebed in het landschap, en duurzaam en energiezuinig gemaakt. Dat genereert meer economische inkomsten én recreatiemogelijkheden voor de lokale gemeenschap.
Testfase tot eind 2019
Nog niet alle recreatievoorzieningen zijn klaar, maar in het gebied zijn wel al bruggen aangelegd, dammen verwijderd, kreken aangelegd en aangesloten en zoetwatervissen overgeplaatst. De getijdenduiker is verbonden met meetpunten en sensoren op inlaatpunten in het gebied. Die houden de waterstand en stroomsnelheid in de gaten. De komende periode is het tijd om te testen en te meten of alles werkt zoals is bedacht en ervaring op te doen met hoe het systeem precies werkt. Kloppen de berekeningen van de stroomsnelheden? Blijft het in de inlaatkreek neergelegde sediment liggen? Wat gebeurt er tijdens uiteenlopende (nagebootste) situaties? De testfase duurt drie tot vier maanden en daarna volgt nog een inregelfase.
Mijlpaal: feestelijke opening getijdenduiker op 26 september!
Op 26 september openden Anita Pijpelink (gedeputeerde Provincie Zeeland), Luc Mangnus (dagelijks bestuurder waterschap Scheldestromen), Jack Werkman (wethouder gemeente Sluis), Alexander Bolomey (directeur stichting Het Zeeuwse Landschap) en Luke Slager (directeur Molecaten) officieel de getijdenduiker. Tijdens deze ochtend kregen genodigden daarnaast allerlei informatie over het project, met sprekers van bovengenoemden. Zeeuws-Vlaamse dichter Adrie Oosterling droeg zijn gedicht ‘Waterdunen’ voor.
Ook een kijkje nemen?
Het gebied is nog werkterrein en niet toegankelijk, maar op zaterdag 28 september kunnen bezoekers 10.00 tot 15.00 uur terecht voor meer informatie over Waterdunen en zijn er wandel- en fietsexcursies. Meer informatie over de open dag is te vinden op waterdunen.com. Meer weten over het project? Lees dan het laatste online magazine Waterdunen.